Czynna ochrona nietoperzy w Dolinie Dolnej Wisły

Na obszarze Doliny Dolnej Wisły, w niedużej odległości od siebie, znajdują się trzy ważne w skali kraju zimowiska nietoperzy. Wszystkie zostały ujęte w europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000. Największym zimowiskiem jest Cytadela Grudziądz (PLH040014), drugim Forty w Toruniu (PLH 040001) i trzecim, mniejszym Zamek Świecie (PLH040025). We wszystkich zimowiskach występują gatunki wymienione w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, a więc szczególnie cenne i zagrożone w skali Europy. Należy do nich nocek duży, gatunek w Polsce objęty ochroną ścisłą, w Europie bliski zagrożeniu oraz mopek, w Polsce objęty ochroną ścisłą, w Europie narażony na wyginięcie. W celu zwiększenie liczby letnich kryjówek i drobnych zimowisk oraz wzbogacenia lokalnej populacji nietoperzy, w 2009 r. reprezentanci Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły rozwiesili ponad 200 specjalnych (trocinobetonowych) budek w 14 wybranych miejscach, głównie w lasach.
Równocześnie w celu stworzenia kolejnych większych zimowisk dla nietoperzy na obszarze Doliny Dolnej Wisły, podjęto działania adaptacyjne schronu piechoty IR1 w Kiełpiu i UR4 w Rybieńcu (Twierdza Chełmno). Uporządkowano otoczenie schronów, zabezpieczono studzienki, wykonano zejście i całość ogrodzono drewnianym płotem (schron IR1). Wnętrza obiektów zostały odgruzowane i oczyszczone ze śmieci, pozostawiono po jednym wejściu z otwieraną kratą. We wnętrzach schronów znajdują się ceglane ścianki dla nietoperzy o wymiarach 1,4 m x 2,0 m. Na suficie, w komorach i korytarzach zamontowano pojedyncze cegły dziurawki. W celu stabilizacji wilgotności wykonano małe baseny z wodą. Zimowiska objęte są stałym monitoringiem, prowadzonym przez pracowników Zespołu Parków Krajobrazowych i Sekcji Chiropterologicznej Koła Naukowego Biologów UMK w Toruniu.
Adaptacja schronów wykonana została przez Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły w ramach projektu czynnej ochrony nietoperzy w Dolinie Dolnej Wisły finansowanego ze środków Eko-Funduszu (sponsora strategicznego), Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu oraz Starostwa Powiatowego w Chełmnie. Prace adaptacyjne przeprowadziła firma Pro Theria z Chełmna. Dzięki życzliwości Nadleśnictwa Jamy i Gminy Kijewo Królewskie obiekty zostały wydzierżawione: schron UR4 w Klamrach na czas nieokreślony, a schron IR1 w Kiełpiu na okres 10 lat. Partnerami projektu byli: Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Sołectwo Wsi Kiełp oraz Stowarzyszenie Twierdza Chełmno.

  • Cytadela Grudziądz<br /> - Natura 2000 (PLH040014)
    Cytadela Grudziądz
    - Natura 2000 (PLH040014)
  • Zamek w Świeciu<br /> - Natura 2000 (PLH040025)
    Zamek w Świeciu
    - Natura 2000 (PLH040025)
  • Rozmieszczenie budek dla nietoperzy<br /> na obszarze <br /> Zespołu Parków Krajobrazowych<br /> Chełmińskiego i Nadwiślańskiego
    Rozmieszczenie budek dla nietoperzy
    na obszarze
    Zespołu Parków Krajobrazowych
    Chełmińskiego i Nadwiślańskiego
  • Ścianka z cegły dziurawki<br /> w schronie w Kielpiu
    Ścianka z cegły dziurawki
    w schronie w Kielpiu
  • FortIV w Toruniu<br /> - Natura 2000 (PLH040001)
    FortIV w Toruniu
    - Natura 2000 (PLH040001)
  • Schemat adaptacji <br />schronu piechoty IR1 w Kielpiu<br /> na zimowisko dla nietoperzy
    Schemat adaptacji
    schronu piechoty IR1 w Kielpiu
    na zimowisko dla nietoperzy
  • Wnętrze schronu (zimowiska)<br /> w Kielpiu
    Wnętrze schronu (zimowiska)
    w Kielpiu
  • Hibernujące nocki duże
    Hibernujące nocki duże